اولین موضوعی که پیش از استخدام افراد در هر کسب و کاری اهمیت دارد موضوع قرارداد کار میان کارگر و کارفرما است. کارگر و کارفرما با امضای قرارداد کار متعهد میشوند که به تمام مفاد و احکام ذکرشده در قرارداد پایبند بمانند. اما در برخی موارد ممکن است کارگر و کارفرما یا یکی از طرفین از ادامه همکاری با یکدیگر منصرف شوند که در این هنگام موضوع فسخ یا خاتمه قرارداد مطرح خواهد شد.
ما در این مقاله از یاری تامین قصد داریم شما را با نحوه فسخ قرارداد کار توسط کارگر و کارفرما آشنا کنیم، به همین دلیل توصیه ما به شما این است که با ما تا پایان این مطلب همراه باشید.
فسخ قرارداد کار چیست؟
قرارداد کار به منظور همکاری و انجام تعهدات میان کارفرما و شخصی که قرار است به عنوان کارگر برای او کار کند بسته میشود. این قرارداد ممکن است انواع مختلفی اعم از قرارداد کار دائم، موقت یا کار معین داشته باشد که به موجب آن دو طرف قرارداد متعهد به انجام وظایفی در قبال هم میشوند.
اما همانطور که در مقدمه نیز ذکر شد، در برخی موارد ممکن است شرایطی پیش آید که هر یک از طرفین اعم از کارگر و کارفرما تمایلی به ادامه کار با یکدیگر نداشته و تصمیم به قطع همکاری بگیرند. به همین دلیل قانونگذار در مواردی پیشبینی کرده است که امکان فسخ قرارداد از سوی کارگر و کارفرما وجود داشته باشد و به این ترتیب هر یک از طرفین طی شرایطی میتوانند قرارداد خود را فسخ کنند.
اگر در مورد فسخ قرارداد کار نیاز به مشاور بیمه دارید می توانید مقاله: راههای دریافت مشاوره بیمه تامین اجتماعی را بخوانید!
فسخ قرارداد کار توسط کارگر و شرایط آن
ممکن است برای شما سؤال پیش آید که آیا کارگر میتواند قرارداد کار خود را فسخ کند یا خیر و ما در پاسخ به این سؤال باید بگوییم بله؛ این امکان وجود دارد. نحوه فسخ قرارداد کار توسط کارگر و کارفرما به گونهای است که هر یک از آنها باید شرایط خاصی را دارا باشد تا مشمول این شرایط شود.
فسخ یکطرفه قرارداد کار بدون داشتن دلایل مناسب و مطابق قانون و شرایط در نظر گرفته شده تخلف محسوب شده و هر یک از طرفین میتوانند به دلیل فسخ غیر قانونی قرارداد، نسبت به شکایت از طرف مقابل اقدام کنند. شرایط فسخ قرارداد از سوی کارگر در قراردادهای دائم و موقت با یکدیگر تفاوت دارند و نمیتوان همه آنان را در یک بخش طبقهبندی کرد.
چنانچه شما در جایگاه یک کارگر فعالیت میکنید باید پیش از هرگونه اقدام به فسخ قرارداد خود در رابطه با قوانین مربوطه در این حوزه اطلاعاتی داشته باشید. خاتمه قرارداد کار با فسخ آن تفاوتهای بسیاری دارد یا به نوعی تفاوت فسخ و خاتمه قرارداد در این است که فسخ قرارداد به صورت خودجوش و تحت شرایط خاصی توسط کارگر یا کارفرما جایز خواهد بود اما خاتمه قرارداد میتواند بر اثر به پایان رسیدن تاریخ قرارداد یا دلایل دیگر باشد.
ما در این بخش از مقاله قصد داریم شما را با مهمترین شرایطی که یک کارگر باید دارا باشد تا بتواند قرارداد کار خود را فسخ کند، آشنا نماییم.
برای آشنایی با مزایای بیمه تامین اجتماعی، حتماً مقاله بیمه تامین اجتماعی چیست را بخوانید.
اتمام موضوع و مدت قرارداد کار
قراردادهای کار دارای سه نوع قرارداد کار دائم، موقت و کار معین هستند که هر یک از آنها دارای احکام مربوط به خود بوده و شرایط فسخ آنها نیز متفاوت است. بر اساس قوانین کار کشور، قراردادهای موقت قابلیت فسخ یکطرفه از سوی کارگر و کارفرما را ندارند و تنها با رسیدن تاریخ انقضای قرارداد، میتوان به آن قرارداد پایان داد.
در قراردادهای دائمی زمانی که موضوع قرارداد و تعهدات آن به جا آورده شود، کارگر میتواند در صورت عدم رضایتمندی از کارفرمای خود درخواست فسخ قرارداد را داشته باشد. با این حال کارگر نمیتواند به صورت خودسرانه اقدام به ترک کار خود کند، بلکه باید پیش از آن با کارفرما مشورت کرده و استعفانامه خود را به او ارائه دهد.
از کار افتادگی کلی کارگر
البته لازم است بدانید در صورت از کار افتادگی قرارداد کار کارگر به صورت خودکار خاتمه پیدا میکند و تفاوتی ندارد تا چه زمانی آن قرارداد دارای تاریخ انقضا است.
فصل ششم قانون تامین اجتماعی به بررسی مبحث از کار افتادگی کارگر پرداخته و بر اساس مواد قانونی این فصل، چنانچه کارگری از کار افتاده شود میتواند از مزایا و حقوق مستمری سازمان بیمهگر بهرهمند گردد.
برای مطالعه در مورد قوانین، شرایط و میزان حقوق بیمه بیکاری مقاله: بیمه بیکاری چیست؟ را بخوانید!
استعفای کارگر
فسخ قرارداد کار از سوی کارگر حتما باید با رعایت اصول و قوانین انجام شود، زیرا در غیر این صورت میتواند تبعات و پیامدهای نامناسبی برای کارگر به دنبال داشته باشد. چنانچه در جایگاه یک کارگر قصد فسخ قرارداد کار خود را دارید پیش از هر چیز این موضوع را با کارفرما در میان بگذارید.
تفاوتی نمیکند دلیل منطقی شما برای عدم ادامه همکاری با کارفرما چه موضوعی باشد شما باید استعفانامهای طراحی کرده و آن را به کارفرما بدهید. بدون استعفانامه هرگز نمیتوانید به طور قانونی قرارداد خود را فسخ کنید یا به آن خاتمه بدهید، چرا که فسخ قرارداد توسط کارگر بدون استعفانامه در قانون کار مجاز نیست.
فسخ قرارداد کار توسط کارفرما و شرایط آن
قانونگذار با پیشبینی این مورد که احتمالا کارگر و کارفرما نتوانند به ادامه همکاری با یکدیگر بپردازند و امکان دارد تنشهایی میان آنان رخ دهد، اقدام به وضع قانون فسخ قرارداد از سوی کارفرما کرده است.
در شرایطی که کارفرما دیگر تمایلی به همکاری با کارگر نداشته باشد و کارگر به وظایف خود به درستی عمل نکند کارفرما میتواند طبق قانون، قرارداد کار خود با او را فسخ کند. شرایط فسخ قرارداد از سوی کارفرما در قانون کار ذکر شده و نحوه فسخ قرارداد کار توسط کارگر و کارفرما نیز بسیار صریح در این احکام آمده است.
چنانچه در مقام کارفرما فعالیت میکنید و قصد فسخ قرارداد میان خود و کارگر را دارید حتما پیش از هر گونه اقدام به فسخ، نسبت به قوانین این امر اطلاع پیدا کنید. توجه داشته باشید کارفرما نمیتواند بدون داشتن دلایل کافی و منطقی نسبت به فسخ قرارداد یکطرفه با کارگر اقدام کند.
ما در این بخش از مطلب شما را با وجود چندین شرایط که با استفاده از آن میتوان قرارداد کار با کارگر را فسخ کرد آشنا میکنیم.
بیشتر بخوانید: هر آنچه باید درباره قانون کار بدانید!
عدم پایبندی کارگر به وظایف و تعهدات خود
در برخی موارد شما به عنوان کارفرما ممکن است با کارگرانی روبهرو شوید که هیچ تعهدی به کار خود نداشته و به وظایف خود به درستی عمل نمیکنند. در این شرایط در صورتی که تذکرات کتبی به کارگر کارساز نباشد، کارفرما میتواند قرارداد کار او را فسخ کند.
شما به عنوان یک کارفرما انتظار دارید کارگر مورد نظر شما به تعهدات و مفاد قرارداد کار خود عمل کند و اگر غیر از این باشد میتوانید قرارداد او را مطابق قانون کار فسخ کنید. اگر در جایگاه کارفرما فعالیت میکنید بهتر است از احکام و مفاد قرارداد کار خود با کارگر اطلاع کامل داشته باشید و سپس نسبت به فسخ آن اقدام کنید.
عدم سازگاری کارگر و کارفرما
یکی دیگر از شرایطی که کارفرما میتواند قرارداد کار میان خود و کارگر را فسخ کند عدم سازگاری آنها با یکدیگر است. اگر افرادی برای شما کار میکنند که به تذکرات و دستورالعملهای شما بیاعتنا هستند یا به عبارتی حرفشنوی ندارند، میتوانید پس از انجام تشریفات قانونی مطابق قانون کار، قطع همکاری نمایید.
البته اثبات این مورد، کمی دشوار بوده و بهتر است در چنین شرایطی سعی کنید با کارگر توافقی جهت فسخ قرارداد کار حاصل کنید تا به صورت دوستانه و بدون تبعات احتمالی به همکاری خاتمه دهید.
اگر در مورد شرایط و نرخ بیمه اجباری اطلاعات کافی ندارید مقاله: بیمه اجباری چیست؟ را مطالعه کنید.
نحوه فسخ قرارداد کار توسط کارگر و کارفرما چگونه است؟
ماده ۲۵ قانون کار فسخ یکطرفه قرارداد را از سوی هر یک از طرفین یعنی کارگر و کارفرما غیرمجاز میداند مگر اینکه دلایل منطقی و درستی وجود داشته باشد. نحوه فسخ قرارداد کار توسط کارگر و کارفرما به این صورت است که هر یک از دو طرف ابتدا باید دلایل منطقی و مناسبی برای این درخواست خود داشته باشند.
با دارا بودن دلایل منطقی میتوانند مدارک مورد نظر خود را به اداره کار ارجاع داده و درخواست فسخ قرارداد را داشته باشند. در بخشهای قبلی این مقاله شرایط فسخ قرارداد را از سوی کارفرما و کارگر شرح دادیم که با توجه به آن مطالب میتواند نحوه فسخ قرارداد متفاوت باشد.
فراموش نکنید بدون داشتن اطلاعات و دلایل کافی اقدام به فسخ قرارداد کار به صورت یکطرفه تخلف محسوب میشود و تبعاتی برای طرفین به دنبال دارد. به عنوان کارگر یا کارفرما پیش از اقدام به فسخ قرارداد کار خود حتما نسبت به قوانین و احکام آن اطلاعات درستی کسب کنید.
منظور از فسخ قرارداد خودکار چیست؟
در صورتی که شرایط خاصی میان کارگر و کارفرما حاکم باشد، دو طرف بدون نیاز به انجام وظایف و تعهدات خود میتوانند قرارداد را به صورت مجاز و خودکار فسخ کنند.
در این بخش از مقاله شما را با چند مورد از مهمترین شرایطی که امکان فسخ قرارداد را به صورت خودکار فراهم میآورد آشنا میکنیم. به طور کلی فسخ قرارداد خودکار تحت شرایط زیر امکانپذیر میباشد:
- در قرارداد موقت، زمان تعیینشده در قرارداد کار به پایان رسیده و اقدامی برای تمدید آن انجام نشده باشد.
- در قرارداد کار معین، موضوع قرارداد با پایان یافتن پروژه کاری به اتمام برسد.
- احراز شرایط بازنشستگی برای کارگران.
- به هر دلیل کارگر فوت کند.
- کارگر از کار خود استعفا دهد.
- کارگر ازکار افتاده شود (منوط به تایید کمیسیونهای پزشکی).
سخن پایانی
قرارداد کار امری ضروری پیش از به استخدام در آمدن در هر شغلی است که میتواند موجب انجام وظایف و تعهدات میان کارگر و کارفرما شود. در مواردی ممکن است کارگر و یا کارفرما بنا به دلایل متعددی تمایلی به ادامه همکاری با یکدیگر نداشته باشند که در این زمان مسئله فسخ قرارداد مطرح میگردد.
ما در این مطلب از سایت یاری تامین تلاش کردیم شما را با شرایط و نحوه فسخ قرارداد کار توسط کارگر و کارفرما به صورت قانونی آشنا کنیم تا در صورت اقدام به این امر اطلاعات کافی داشته باشید.
چرا کارگر و کارفرما نمیتوانند به صورت یکطرفه قرارداد کار خود را فسخ کنند؟
طبق قانون کار کارگر و کارفرما تنها در صورت داشتن دلایل منطقی و شرایطی خاص میتوانند قرارداد خود را فسخ نمایند و در غیر این صورت امکان چنین امری وجود نداشته و تخلف محسوب میگردد و طرف مقابل امکان شکایت را خواهد داشت.
مهمترین شرایطی که یک کارگر برای فسخ قرارداد باید دارا باشد چیست؟
از کار افتادگی، بازنشستگی و همچنین عمل نکردن به تعهدات توسط کارفرما از مهمترین شرایطی هستند که یک کارگر میتواند با استفاده از آن قرارداد خود را فسخ کرده و به همکاری با کارفرما پایان دهد.
تنها راهکار اصلی و اساسی کارگر برای فسخ قرارداد کار چیست؟
استعفا بهترین و اصولیترین راهی است که کارگر میتواند با استفاده از آن به طور قانونی قرارداد خود را فسخ کرده و قطع همکاری کند.
اگر کارگر حین کار فوت کند تکلیف قرارداد کار او چه میشود؟
در صورتی که کارگر حین فعالیت کاری خود فوت نماید قرارداد او به صورت خودکار فسخ میشود و ورثه حق دریافت حقوق و مزایای باقیمانده او را از کارفرما دارند.
پیش از فسخ قرارداد از سوی کارگر او باید چه اقداماتی را انجام دهد؟
برای اینکه تمامی مراحل به صورت قانونی پیش برود لازم است کارگر ابتدا به کارفرما اطلاع دهد و سپس استعفانامهای به او ارائه کند.